AĞAM YAR PAŞAM YAR
Ağam yar, paşam yar,
Leblebi ġoydum tasa di gel gel,
Leblebi ġoydum tasa di gel gel.
Ağam yar, paşam yar,
Doldurdum basa basa di gel gel,
Doldurdum basa basa di gel gel.
Ağam yar, paşam yar,
Benim yarim çok ġüzel di gel gel,
Benim yarim çok ġüzel di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Azucuh boydan ġsa di gel gel,
Azucuh boydan ġısa di gel gel.
Ağam yar, paşam yar,
Gel gidelim gidelim di gel gel,
Gel gidelim gidelim di gel gel.
Ağam yar, paşam yar,
Ormanın derinine di gel gel,
Ormanın derinine di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Çoh paralar yedürdüm di gel gel,
Çoh paralar yedürdüm di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Muhtarın gelinine di gel gel,
Muhtarın gelinine di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Dere boyu giderim di gel gel,
Dere boyu giderim di gel gel.
Ağam yar, paşam yar,
Ġara ġoyun güderim di gel gel,
Ġara ġoyun güderim di gel gel.
Ağam yar, paşam yar,
O ġoyun benim olsa di gel gel,
O ġoyun benim olsa di gel gel.
Ağam yar, paşam yar,
Derelerin uzunu di gel gel,
Derelerin uzunu di gel gel.
, Ağam yar, paşam yar ,
Aldım Çerkez ġızını di gel gel,
Aldım Çerkez ġızını di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Çekemedim nazını di gel gel,
Çekemedim nazını di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Vurun vurun vurunalım di gel gel,
Vurun vurun vurunalım di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Tahdaları ġıralım di gel gel,
Tahdaları ġıralım di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Usdası bizim ķöyden di gel gel,
Usdası bizim ķöyden di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Yeniden yabduralım di gel gel,
Yeniden yabduralım di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Ay ışıdı ışıdı di gel gel,
Ay ışıdı ışıdı di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Horozlar çığrışırdı di gel gel,
Horozlar çığrışırdı di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Benim sevdiğim oğlan di gel gel,
Benim sevdiğim oğlan di gel gel.
Ağam yar, paşam yar ,
Çarşuda çaluşurdu di gel gel,
Çarşuda çaluşurdu di gel gel.(13)
GİRESUN DEDİKLERİ
Oy Giresun Giresun oy Kümbet, Bektaş Yaylası
Hastaya ilaç gibi Dikmentaş'ın Yaylası.
Şu Kümbet dedikleri yaylaların
Babası da yaylaların ağası.
Yaylaya gidiyorum da haydi yavrum gel hele
Daha dün çocuk idi de bir de şimdi gör hele.
Gel ikimiz gidelim de yaylaların düzüne
Ver elini kaçıralım da bakma elin sözüne.
Oy Giresun Giresun oy Karadeniz yöresi
Yeşildir yaylaları tarahidir kalesi.
Topal Osman dediğin yiğitler
Meşalesi de mertlerin meşalesi
Tamzara'dan geçtin mi soğuk sular içtin mi ?
Tamdere'nin etiyle içtahını açtın mı ?
Eğribel'in başında fırtınadan kaçtınmı ? (43)
* * *
GÜZELLER
Oy ġüzeller ġüzeller ġüzeller
Gerdana ġül düzerler, ġüzeller ġüzeller
Horan oynamiyanın, ġüzeller ġüzeller,
Horan yėri düz olmuş, ġüzeller ġüzeller.
Kadife gėymiyenin, ġüzeller ġüzeller,
Ġoca ġarı ġız olmuş, ġüzeller ġüzeller.
Gelin ġızlar oyniyah, ġüzeller ġüzeller,
Bu horana doymiyah, ġüzeller ġüzeller,
Gėriki gelenleri, ġüzeller ġüzeller,
Bu horana ġoymiyah, ġüzeller ġüzeller.
Usul bas da yavaş gel, ġüzeller ġüzeller,
Tahdalar oynamasın, ġüzeller ġüzeller.
Evin arhasından gel, ġüzeller ġüzeller,
Cazu anan duymasın, ġüzeller ġüzeller.
Ay ışıhdır varamam, ġüzeller ġüzeller,
Dile desdan olamam, ġüzeller ġüzeller.
Ay buluda giren de, ġüzeller ġüzeller,
Bağlasalar duramam, ġüzeller ġüzeller.
Giden ōlan geri bah, ġüzeller ġüzeller,
Aldın ahlım geri bırah, ġüzeller ġüzeller.
Ya beni bile ġötür, ġüzeler ġüzeller,
Ya beni dilden bırah, ġüzeller ġüzeller.
Ġuru tavuh ġaçıyor, ġüzeller ġüzeller,
Ġanadını açıyor, ġüzeller ġüzeller.
Bırdırki sevdüğüm ġız, ġüzeller ġüzeller,
Bu yıl benden ġaçıyor, ġüzeller ġüzeller.
Ġüneş ıbrıh ılıtmaz, ġüzeller ġüzeller,
Ġönül yāri unutmaz, ġüzeller ġüzeller.
Gark dağından ġar gelse, ġüzeller ġüzeller,
Yüreğimi farıtmaz, ġüzeller ġüzeller.
İlengerde duz olsam, ġüzeller ġüzeller,
Böyüg evde ġız olsam, ġüzeller ġüzeller,
Yar bacaya gelende, ġüzeller ġüzeller,
Evde yaloz olsam, ġüzeller ġüzeller. (13-18)
* * *
MAVİLİM
Giderken bize uğra, mavilim mavilim,
Kebabı köze doğra, vur davulcu davula da davula.
Benden başġa seversen, mavilim mavilim,
Bilinmez derde uğra, vur davulcu davula da davula.
Hey dereler dereler, mavilim mavilim,
Neler bilirim neler, vur davulcu davula da davula.
Benem ilen baş, olmaz mavilim mavilim
Ceplerim dolu türkü, vur davulcu davula da davula.
Olan kakülün, mavilim mavilim,
Ver de altına sohah, vur davulcu davula da davula.
Ben nazardan gorharım, mavilim mavilim,
Nazarın ettüğü çoh, vur davulcu davula da davula.
Elindeki şemsiye, mavilim mavilim,
Hediyedir hediye, vur davulcu davula da davula.
Galh gidelim sevdiğim, mavilim mavilim,
Saat geldi yediye vur, davulcu davula da davula.(13)
* * *
UFACIK ET DOĞRADIM (Dik horan türküsü)
Ufacık et doğradım, ġalaylı tencereye,
Ben ġapıdan beklerken, o çıhmış pencereye.
Gēl gel, gel sevdiğim, gēl gel, gēl gel, gelāmman.
Ben ġapıdan, beklerken o çıhmış pencereye,
Gēl gel, gel sevdiğim, gēl gel, gēl gel, gelāmman.
Harmānın, ō yanından, hele gel, buyanından,
Gelenler hōran oynar, girelim gōllarına.
Gēl gel, gel sevdiğim, gēl gel, gēl gel, gelāmman,
Gelinler hōran oynar, girelim gōllarına.
Gēl gel, gel sevdiğim, gēl gel, gēl gel, gelāmman.
* * *
ÜÇ AYAK GAYDASI
Bir sacıyah üç ayah, ben yāri ġördüm bayah
Yari gördüğüm yerde, ne el dutar ne ayah, ne el dutar ne ayah.
Yėri yėri yėrinden yürek bağı eriden,
Ayah nasıl yürüsün yar bahıyı geriden, yar bahıyı geriden. (13)
* * *
YANDIM ELMALI GELİN
Mendili işle yolla, mendili işle yolla,
İşle ġümüşle yolla, yandım ėlmalı gelin, ġız gelin.
İçine beş ėlma ġo, içine beş ėlma ġo,
Birini dişle yolla, yandım ėlmalı gelin, ġız gelin.
Mercimeg egdim dağa, mercimeg egdim dağa,
Ġaynatan oldu ağa, yandım ėlmalı gelin, ġız gelin.
Elli gelin olsa, elli gelin olsa,
Dudduramıyor bana, yandım ėlmalı gelin, ġız gelin.
Tarlanın tumbu çengel, tarlanın tumbu çengel,
Ōlan davarı ġönder, yandım ėlmalı gelin, ġız gelin.
Isıcahdan bayıldım, ısıcahdan bayıldım,
Mendili bana ġönder, yandım ėlmalı gelin, ġız gelin.
Kemençeci çalsana, kemençeci çalsana,
Paraları alsana, yandam ėlmalı gelin, ġız gelin.
Ġüzel ġüzel ġızlardan, ġüzel ġüzel ġızlardan,
Bir de bana bulsana, yandım ėlmalı gelin, ġız gelin.
Ben kemençe çalamam, ben kemençe çalamam,
Dayım darılır bana, yandım ėlmalı gelin,ġız gelin.
Dayımın ġızlarından, dayımın ġızlarından,
Haniya benim payım, yandım ėlmalı gelin, ġız gelin. (13
Alucra'da en çok söylenen türküler sınıflandırılmış şekliyle şunlardır:
2.10.1. Sevda Türküleri
AĞ SAÇIM GARA SAÇIM
Ağ saçım ġara saçım,
Neydi benim suçum,
Sürüden ayrıldı,
Bir ġara ġoçum.
Ağ ġülüm ġara ġülüm,
Söylesene bülbülüm,
Ne dedim de darıldın,
Lal olsun benim dilim.
Ağ ġülün dalındayım,
Yārin hayalindeyim,
Sanma beni unuddu,
Ben dālar ardındayım.
Ağ ġoyun ġara ġoyun,
Beni derdime ġoyun,
Ben bu detle ölürsem,
Adımı detli ġoyun. (29)
* * *
BULAMAZSIN
Uzakta arama detli ararsan
Daha benden dertli kul bulamazsın
Söylesem derdimi döksem içimi
Billahi bir çıkar yol bulamazsın.
Bir yanım cehennem bir yanım cennet
Şu yalan dünyada eyleme minnet
Bir kuru canım var o da emanet
Divane gönlümde gül bulamazsın.
Küçük Mustafa'yım söylesin dilim
Esti sam yelleri kurudu dalım
Az yaşa çok yaşa ahiri ölüm
Kaçacak göçecek yer bulamazsın.(43)
* * *
DAĞLAR DAĞIMDIR BENİM
Dağlar dağımdır benim
Dert otağımdır benim
Yol verin yāre gidem
Yaman ēağımdır benim.
Oy dağlar dağlar
Eteği karlı dağlar
Ben derdimi söylersem
Dost güler düşman ağlar.
Dağlar başına felek
Gözüm yaşına felek
Sonunda kuşlar konar
Mezar taşıma felek.
Alucra'da gördüm seni
Pazara mı geldin gelin ?
Saçlarına ak mı düştü,
Nazara mı geldin gelin ?
Çıktım Kümbet yaylasına
Dayanamadım ki havasına
İkimizi ayıranın
Ölüm girsin yuvasına.
İstedim de vermediler
Yoksul olmam baş bahane
Yar ber seni saramadım
Benim sonum hastahane.(43)
* * *
HEY ORMANLAR ORMANLAR
Hey ormanlar ormanlar
İçinde cılga yollar
Odun olsun ġurusun
Yarimi seven ġullar.
Çıhdım çamın başına
Yeşil kazak dohudum.
Sevdalıh mektebinde
Yedi sene ohudum.
Çıhdım çamın başına
İndim yarılarına
Mevlam sabırlar versin
Asker ġarılarına.
Gitme çala yuharı
Alır seni çalular
O ipeġli şalvarı
Yırtar delüġanlılar.
Ēle çoban davarı
Ormanın serinine
Uyan Eminem uyan
Keleklerin sesine.
Sıġaramı yandurdurm
Penceriye ġondurdum
Uyhudaki yārimi
Öptüm de uyandurdum.(30)
* * *
SİZİN DERELER AKAR
Sizin dereler ahar
Bizim dereler gibi
Sizin ġızlar oturur
Bizim nineler gibi..
Çal aşağı çaparım
Çam pınarı ġaparım
Sizin gibi ġızları
Çam dalından yaparım.
Derede duddum ġuşu
Çıhamadım yohuşu
Dud nazlı yār elimden
Olursun cennet ġuşu.
Para sayarım para
Ōlum ġözlerin çahır
O çahır ġözlerîve
Ġurban olsun bu fahır.
Ayna addım tarlîya
Parıl parıl parlîya
Nerde ġüzel var ise
Gelsin bizim tarlîya.
Bahçelerde ısırgan
Sen gâvur ben müslüman
O yārin ġölgesine
Etseler beni ēoban.
Haydin gideġ ırmağa
Çalı çubuh ġırmaya
Altun yüzüġ yapdurdum
Bir ġınalı parmağa.
Ġarşuda bir çift bacı
Ellerinde bahracı
Hangisini alayım
İkisi de bir bacı.
Ayaġġabımın üsdü
Siyah ġülden olacah
Yanımdaki ġız
Bana yenge olacah.
Atım var, ġatırım var
Yaylada çadırım var
Alur ġaçarım seni
Babanın hatırı var.(28-29)
* * *
YAYLALAR OTLU OLUR
Yaylalar otlu olur
Suyu ġuvvetli olur
Allah'ın hitmetinden
Ġüzeller dadlu olur.
Yayla yolu bu mudur
Desdi dolu su mudur
Andır ġalsın suyu da
Ġızın ġolu ġurudu.
Yaylanın çimeninde
İnek yayarım inek inek
İnek senin yüzünden
Yedim ġüzelli dayah.
Yaylaya gideceğim
Yollara ġona ġona
O boncuhlu ġolları
Dola boynuma dola.
Suya gider bacılar
Sitilleri gıcırdar
Oturmuş da ağlıyor
Serçe gibi cıvıldar.
Yaylanın çimenine
Gel menine menine
Yar senin dedülerivi
Ölürsem unudurum.
Suya gider oh gibi
Peşdembalı yoh gibi
Dönîb geriye bahmaz
Sevġülüsü yoh gibi.
Bir gödük buğday verdim
İngiliz dabancıya
Yār ile ġonuşurken
Çaldurdum yabancıya.
Yaylanın yolundayım
Fındığın dalındayım
Ölenece .....
Ġız ben senin ġolundayım.
Yaylanın çimeninde
Perilerin badı var
Yārim senin ġoynunda
Dünyaların dadı var.(40)
* * *
2.10.2. Yergi Sitem Türküleri
KAYNANA TÜRKÜSÜ
Ġasapta et ġaynana
Başında bit ġaynana
Ben ōğlunla yan yana
Sen dışarı ġaynana
Biber ekerim biber
Ne zaman ġızaracah
Ġambur belli ġaynanam
Ne zaman zıbaracah.
Pencerem demür gelin
Ōğlanı ben böyüddüm
.........
Ġötümü gemür gelin,
Hey ġarġalar ġurġular
Cevüz dalı ırġalar
Şu kötü ġaynanalar
Gelinlerden hal ağlar.
Tereğe küleġ ġoydum
İçine kepeġ ġoydum
Ġaynanamın adını
Yal yemez köpeġ ġoydum.
Mėkdubumu pulladım
Postaniye yolladım
Ġaynanam gelür diye
Topal eşşeġ yolladım.
Bulgur daşı dönmüyor
Daş bulguru döömüyor
Sağ olasın ġaynana
Pişirdiğin yenmiyor.
Ġaynananın ėyisi
Pelüdlüġde ġuyusu
Dokuz merteġ altında
Uyusun da uyusun.
Ġaynanam ġuru ġaşuh
Yazuh geline yazuh
Ġaynanamın ġötüne
İki çatal bi ġazuh.
Ġaynanamın metini
Yılan yėsin etini
İsdedim de vermedi
Ōğlunun biletini.
Ġaynanam ġara mesdi
Beni ōluna kesdi
Kesdi de ne iş ėddi
Ahşam böörüne basdı.
Dama serdim kilimi
Dud ġaynana dilini
Ahşam ōlun gelince
Ġırar Ġambur belini.
Ġaynanam ġara bacah
Tavuhları yayacah
Ġocasının cebine
İpek mendil ġoyacah.
İki sahan salata
Ben istemem ġaynata
Ġaynatanın dilleri
Öldürür gelinleri. (29-30-31)
* * *
2.10.3. Kına Türküleri
GIZ ANAM GIZ BACIM
Ġız anam, ġız bacım
Sacıyah sacıyah sacdan yücedür
Ġız anam, ġız bacım
Evinizde ġalduğum bir bu gecedür.
Eyildim eteğimi çaldım belime
Ayrıluh yolunu aldım elime
Küçücük bacımı ġodum yerime
Batağa ev yapma ġız anam
Batar da gider.
Uzağa ġız verme ġız anam
Yiter de gider.
Dere ġıyısına ev yapma ġız anam
Sel alur gider.
Anamı anamı benim anamı
Çarşamba gėcesi yahın ġınamı. (25)
HEY ADI BEN ADI
Hey adı ben adı ben
Düz tarlanın badı ben
Ayrılmış gėdiyorum
İçinizin yādı ben.
Anamın aşı ben
Aşımın tozu ben
Selam söyleyin anama
Gülmemiş ġızı ben.
Gel benim bacı ġardaş
Başımın tacı ġardaş
................
Ağlasın bacı ġardaş
Ġınayı getür ana
Elini batur ana
Yarın ben gėdiyorum
Ġoynunda yatur ana
Bir dal biberim
Bir dal reyhanım
Bu gėce misafirim
Yarın giderim. (13)
* * *
ULAN NAZİM ÖLDÜRDÜN BENİ
Ulan Nāzim öldürdün beni
Nāzimim dedüġleri bir cahil uşah
Sağ yanında ėlma sol yanı fişeg
Eyvah ana eyvah ben gider oldum
Küçücüġ baçcımı yerime ġoydum.
Uzah yere ġız verme yiter de gider
Saciyah bacağı batar da gider
Eyvah ana eyvah ben gider oldum
Ķüçük bacımı yerime ġoydum.
Ķürdün develeri geç gelür
Hafdadan hafdiya ġarnın aç ġalur
Ēlin ekmeg tegnesi sana ġüc gelür
Eyvah ana eyvah ben gider oldum
Ķüçük bacımı yerime ġoydum.
Evlerinin önü ġara biberim
Ahşam misafirim, sabah da giderim
Eyvah ana eyvah ben gider oldum
Ķüçücük bacımı yerime ġoydum.
Çağırın ġardaşını belimi bağlasın
Çağırın anasını girsin çıhsın ağlasın
Çağırın ablasını başımı bağlasın
Ağla anam ağla ben gider oldum