"Atasözleri milli varlıklardır. Allah ve Peygamber sözleri gibi ruha işeyen bir etki taşırlar. Atalar sözü Kur'an'a geçme, yanınca yelişür. Kitlelerin yüzyıllar boyunca kazandığı tecrübelerden doğmuştur. Milletin ortaklaşa duygularını yansıtırlar."²¹

^{"Bir fikri, bir öğüdü mecaz yoluyla kısa ve kesin olarak anlatan eskiden beri söylenen gelmiş veciz sözler demektir atasözlerimiz. Atasözleri çoğunlukla halkın ortak görüş ve düşüncelerini, deneyimlerini dile getirir. Bütün toplulukların kendilerine mahsus atasözleri bulunmaktadır. Atasözleri edebi bir tür olarak bağımsız bir varlığa sahip değildir. Ya folklor türünden bir metin içinde veya günlük konuşmalarımızda geçer. Ata sözlerini biçim ve muhteva olarak günlük konuşmalardan ayıran özellikleri de bunlardır."22}

^{Bir deneme, tecrübe ve sosyal halk kültürü ürünü olan bu değerli sözlerden, Alucra'da en çok kullanılanlardan bazıları, alfabetik olarak aşağıda gösterilmiştir:}

^{Aç goyma hırsız idersin, çoh dööme arsız idersin, çok söyleme yüzsüz idersin .}

^{Adım Hıdır, elimden gelen budur.}

^{Āç yaşiken ēlür.}

^{Ahıl yaşda dēl başdadur.}

^{Akraba akrep gibidür.}

^{Akrabanın akrabaya ėtdüünü akrep ėtmez.}

^{Ālamiyan çocuva meme verilmez.}

^{Anam benden hasda, ben anamdan.}

^{Anasına bah, ġızını al.}

^{Asıl azmaz, azsa da tėzmez.}

^{Ayran bulamaz iēmiye, atınan gider ……….}

^{Ayāvı yorganuva göre uzad.}

^{Baba ōluna bāyı gıymış, ōl babiya bi salhum üzümü ġıymamış.}

^{Baharsan bā olur, bahmazsan dā olur.}

^{Bedava sirke, baldan datludur.}

^{Besle gargī, oysun gözüü.}

^{Birelin nesi var, iki elin sesi var.}

^{Birligden ġuvved dōyar.}

^{Bugünün işini yarına bırahma.}

^{Dā başına ġız gelür, insan başına iş gelür.}

^{Dadlu dil yılanı delünden çıharur.}

^{Damliya damliya göl olur.}

^{Ēl delüye hasret, ben ahıllıya.}

^{Ēr galhan yol alur, ėr evlenen döl alur.}

^{Eşşeni dömiyen semerini döyer.}

^{Ev alma, gomşu al.}

^{Evdeki hesap çarşuya uymaz.}

^{Gavun garpuz yata yata böyür.}

^{Gendü başını bālamiyan, düünde gelin başı bālar.}

^{Gendü gözündeki ēöpü görmez, ėlin gözündeki gırānı görür.}

^{Ġız dēlimki erinem, gelin dēlim ki yaranam, kirkit gibi gocagarıyım.}

^{Gızını döömiyen, dizini dööyer.}

^{Göz odur ki ġarlı dayı göre, ahıl odur ki başa geleni bile.}

^{Gözü dört aç, ġulavı pek dut.}

^{Gülme gomşuva, gelür başuva.}

^{Gün baddı, gavur (gelin) yaddı.}

^{Hazıra dā dayanmaz.}

^{Her goyun gendü bacāndan asulur.}

^{İşliyen demür pas dutmaz.}

^{İte dolanmahdansa, çaliya dolanmah daha ėyidür.}

^{İtin hatırı yoh, sābının hatırı var.}

^{Kedi uzanamadū ete, mındar der.}

^{Mart gapıdan bahdurur, gazma küreġ yahdurur.}

^{Misafir umdūnu del, buldūnu yėr.}

^{Misafirin ne zaman gelecēni, çocun ne zaman dōyacanı Allah bilür.}

^{Namazda gözü olmiyanın, ezende gulā olmaz.}

^{Ne ekersen onu biēersin.}

^{Ohīb tek galacāva, evlenîb iki gişi ol.}

^{Peşdemalıva peş, yanıva ėş arama.}

^{Sahla samanı, gelür zamānı.}

^{Sahsuvan camışı, babası hayrına bitlemez, kārı üçün bitler.}

^{Sarmusānan suvanı gelin etmişler, gırh gün gohmamış.}

^{Serçeden gorhan daru ekmez.}

^{Su uyur düşman uyumaz.}

^{Sürüden ayrılanı gurt yer.}

^{Türk gaşūyunan Fransız bohu yenmez.}

^{Ürmesini bilmiyen it, sürüsüne getürür gurt.}

^{Üzümü ye, bāyını sorma.}

^{Üzüm üzüme baha baha gararur.}

^{Yalancının mumu yadsuya gadar yanar.}

^{Yaş kesen baş keser.}

^{Yetim başı galduracāva, yılan başı galdur.}

^{Yėmeg geldümmü giriş, iş gördümmü siviş~sıvış.}

^{Yėriyen at, çubuh isdemez. (13-14-17-20-21)}

^{"Deyimler de atasözleri gibi bir milletin milli ruh, zevk, düşünüş, yaşayış, tarih, eğitim, adet, gelenek, inanç ve dünya görüşü gibi çeşitli değerlerini ihtiva eden sözlü anlatım ürünleridir."23}

^{"Deyimler (Tabirler), asıl anlamlarından uzaklaşarak yeni kavramlar meydana getiren kalıplaşmış sözlerdir. İki veya daha çok kelimeden kurulu bir çeşit dil ifadesi olan bu sözler, duygu ve düşüncelerimizi, dikkati çekecek biçimde anlatan isim, sıfat, zarf, basit ve birleşik fiil görünüşlü gramer unsurlarıdır."24}

^{Bu ifadeler bağlamında Alucra'da eskiden beri pek çok deyim kullanılmakta ve yaşatılmaktadır. En fazla kullanılanları alfabetik sıraya göre şöyledir:}

^{Alddan almah.}

^{Ara bulmah.}

^{Ariya girmek.}

^{Ayahda uyumah.}

^{Böyüg söylemek.}

^{Böyüg gonuşmah.}

^{Canı yanmah.}

^{Can ciğer dosdu olmah.}

^{Dādan gelib bādakini gōmah~gōlamah.}

^{Derī görmeden, paēī sıvamah.}

^{Dikine gėtmeg.}

^{Dil uzatmah.}

^{Egmeg elden su gölden.}

^{Ekmeg gavgası vermeg.}

^{Ekmēni daşdan çıharmah.}

^{Ele su dögmeg.}

^{Elden ayahdan düşmeg.}

^{Fitne sohmah.}

^{Farfaralıh ėtmeg.}

^{Gabah dadı vėrmeg.}

^{Gafadan atmah.}

^{Gafası bozulmah.}

^{Ganına girmeg.}

^{Gendünü vėrmeg.}

^{Göz goymah.}

^{Gözden düşmeg.}

^{Göye fırlamah.}

^{Gulah vėrmeg.}

^{İki eli yahasında olmah.}

^{Înînen guyu gazmah.}

^{İş dutmah.}

^{Laf atmah.}

^{Meydan ohumah.}

^{Saman altından su yėritmeg. ( l3-14-17-22-23-24-25 )}